کدام کشورها بیشترین آمار سرطان را دارند؟

شاید شما هم متوجه شده باشید که تعداد افرادی که در حال درمان سرطان هستند یا بر اثر ابتلا به سرطان جانشان را از دست داده‎اند، روز به روز در حال بیشتر شدن است. این روزها همه ما در دوستان نزدیک و خانواده، یا در میان آشنایان دورتر کسی را می‌شناسیم که درگیر این بیماری باشد. این یعنی آمار سرطان (و مخصوصا بعضی از سرطان‌های خاص) نسبت به گذشته بالاتر رفته. این آمار رو به افزایش به چه معناست؟ آیا این اعداد یعنی همه ما در معرض ابتلا به سرطان هستیم؟ آمار سرطان در ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟ مردم ایران بیشتر در خطر چه نوع سرطان‌‎هایی هستند؟

آمارهای سرطان چه چیزی را نشان می‌دهند؟

قبل از بررسی آمارها، بهتر است این نکته را بدانید که واژه «سرطان» به گروه بزرگی از بیماری‎‌‌ها گفته می‌شود که می‌توانند هر نقطه‌ای از بدن را تحت تاثیر قرار بدهند. تومورها و نئوپلاسم‌ها هم در دسته‌‎بندی سرطان قرار می‌گیرند و آمار افراد تحت درمان سرطان هم مختص به افرادی است که مشغول درمان همه این نوع بیماری‎‌‌ها هستند. سرطان وقتی به وجود می‌آید که بعضی از سلول‌ها شروع به رشد و تقسیم بیش از اندازه می‌کنند، از حد و مرز عادی خودشان خارج می‌شوند و آرام آرام به بخش‌‎های سالم و غیر سرطانی در بدن حمله می‎کنند (همان فرایندی که به آن متاستاز می‌گوییم). بخش بزرگی از آمارهای مرگ بر اثر سرطان، مربوط به افرادی است که دچار متاستازهای ناگهانی شده‌اند.

آمار سرطان در دنیا

سرطان در دنیا، دومین دلیل مرگ انسان‎‌‌ها محسوب می‎شود و در سال 2018، 9.6 نفر را از بین برده است. در مقیاس جهانی از هر شش مرگ، یکی از آن‌ها به دلیل سرطان است. دانستن این چند نکته ساده طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، می‌تواند به فهم بهتر آمار سرطان در جهان کمک کند:

• تقریبا هفتاد درصد مرگ‌های بر اثر سرطان در کشورهایی با میانگین درامد متوسط و کم اتفاق می‌افتد.
• تقریبا یک سوم مرگ‌ها بر اثر سرطان به دلیل یکی از این رفتارهای پرخطر تغذیه‎‌‌‌‌ای یا سبک زندگی غلط اتفاق می‎افتند: شاخص توده بدنی بالا، کمبود مصرف میوه و سبزیجات، کمبود فعالیت بدنی، مصرف تنباکو و مصرف الکل
• مصرف تنباکو بزرگترین ریسک فاکتور سرطان است و مسئول تقریبا 22% از مرگ‌های بر اثر سرطان
• عفونت‌های منجر به سرطان مثل HPV و هپاتیت، مسئول 25% کیس‌های سرطان در کشورهایی با میانگین درامد متوسط و کم هستند
• تشخیص دیرهنگام، باعث می‎شود که درمان سرطان نتواند به اندازه کافی نتیجه بخش باشد. در سال 2017، تنها 26% از کشورهای فقیر، خدمات پاتولوژی را به بخش عمومی ارائه می‌دادند. بیش از 90% کشورهای غنی خدمات تشخیصی و درمانی را دارند که در کشورهای فقیر، این آمار تنها 30% است.
• تاثیر اقتصادی سرطان هم رو به افزایش است. هزینه اقتصادی درمان سرطان در سال 2010 تقریبا 1.16 میلیارد دلار بود.

آمار سرطان در ایالات متحده آمریکا

در سال 2020، حدود یک میلیون و هشتصد کیس جدید سرطان در ایالات متحده تشخیص داده شد که ششصد و شش هزار نفرشان بر اثر این بیماری از دنیا رفتند. رایج‎ترین سرطان‎ها در آمریکا سرطان سینه، سرطان ریه، سرطان پروستات، روده و مقعد، ملانومای پوست، سرطان مثانه، لنفوم غیر هوچکین، سرطان کلیه و سرطان لگن و مجاری ادراری، سرطان خون، سرطان تیروئید و سرطان کبد هستند.

در این کشور سرطان پروستات، ریه و روده بزرگ 43% از سرطان‎‌های تشخیص داده شده در مردان در سال 2020 را تشکیل دادند اما برای زنان، آمار سرطان کمی متفاوت بود. رایج‏‌ترین سرطان‌‏‎های زنان در این کشور سرطان سینه، ریه و روده بزرگ بودند و 50% از تشخیص و درمان سرطان را تشکیل می‌دادند. طبق یک مطالعه بین سال‎های 2013 و 2017، از هر صد هزار نفر در ایالات متحده آمریکا 442 نفر دچار سرطان می‎شوند، اما آمار درمان سرطان مقداری بالا‏تر است.  از هر صد هزار نفر مبتلا به سرطان، تنها 158 نفر جانشان را از دست می‎دهند.

آینده جهان و آمار سرطان

درمان سرطان و بیماری‌های مرتبط به آن، بخش بزرگی از خدمات پزشکی و درمانی هر کشور را به خود اختصاص داده‌اند. متخصصان پیش‎بینی می‎کنند که تا سال 2040، تعداد کیس‎‌های تشخیص سرطان در سال به 29.5 میلیون نفر می‎رسد و آمار مرگ مربوط به این بیماری به 16.4 میلیون نفر. به طور کلی، آمار سرطان در کشورهایی با جمعیت دارای میانگین عمر بیشتر، تحصیلات بهتر و استاندارد بالای زندگی بیشتر است. این موضوع اما در مورد همه انواع سرطان صادق نیست و بعضی از سرطان‌ها در کشورهایی با رفاه پایین، آمار بیشتری دارند.

چرا آمار سرطان در همه کشورهای دنیا رو به افزایش است؟

شاید تعجب کنید اما دلیل بالا رفتن آمار سرطان، در واقع بالا رفتن طول عمر ما به عنوان انسان است. محققان کشف کرده‌اند که دو سوم افزایشِ این آمار، ناشی از این حقیقت است که ما نسبت به اجدادمان عمر بیشتری داریم. همین موضوع باعث شده که سرطان در تمام گروه‎‌های سنی خودش را نشان بدهد. مثلا در بریتانیا، دو سوم مبتلایان به سرطان بالای شصت سال سن دارند، در حالی که چند صد سال گذشته بخش بزرگی از جمعیت این کشور به سن شصت سالگی نمی‌رسیدند و احتمالا هیچوقت سرطان را تجربه نمی‎کردند. در مورد بعضی از سرطان‌های خاص مثل سرطان معده و روده، تغییر گسترده عادات غذایی هم موثر است. اجداد ما این اندازه گوشت فراوری شده، غذای آماده، روغن و فست فود نمی‏خوردند و تغذیه سالم‌‏تری داشتند. به همین دلیل در بعضی از گروه‏‎‌‌های سنی و کشورهای خاص، آمار سرطان مربوط به تغذیه سال به سال بالاتر می‏‎رود.

آمار سرطان در ایران

آمارهای اداره مبارزه با سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ما نشان می‎دهند که سالانه 112 هزار نفر در کشور ما به انواع سرطان مبتلا می‎شوند و قسمت عجیب‌تر این که سرطان، تا پانزده سال آینده علت 80% مرگ‌ها در ایران خواهد بود. آمار سرطان در ایران هم مثل دیگر کشورها رو به افزایش است و کشنده‌ترین نوع آن در ایران، سرطان معده. درست مثل خیلی از کشورهای دیگر، ایرانی‌ها هم به دلیل تشخیص دیرهنگام و عدم شروع فرایند درمان سرطان جانشان را از دست می‎دهند. اتفاقی که می‌توان با چکاپ‎‌‌های منظم از آن پیشگیری کرد.

منابع:

https://scienceblog.cancerresearchuk.org/2015/02/04/why-are-cancer-rates-increasing/

https://www.cancer.gov/about-cancer/understanding/statistics

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer