همه چیز در مورد سرطان سینه

آخرین آمار سرطان سینه نشان می‌دهد که در دنیا، از هر 39 زن یک نفر بر اثر سرطان سینه می‌میرد (حدود 2.6%). این آمار نشان می‌دهد که رابطه زنان و سرطان سینه، رابطه‌ای خطرناک و مرگبار است. از سال 2007 به این سو، آمار مرگ بر اثر این سرطان در زنان زیر پنجاه سال ثابت بوده اما در زنانی که سن بیشتری دارند سال به سال بالاتر رفته است. از سال 2013 تا 2018، آمار مرگ کلی (به صورت میانگین) سالی 1% پایین‌تر آمده. اما سرطان سینه چیست و چطور است که در سال‌های اخیر بیشتر و بیشتر نامش را می‌شنویم؟ درمان سرطان سینه چه تفاوتی با دیگر سرطان‌ها دارد و زنان چه مراقبت‌هایی می‌توانند برای پیشگیری و تشخیص زودرس آن انجام بدهند؟

سرطان سینه این طور به وجود می‌آید

متخصصان می‌گویند که سرطان سینه هنگامی آغاز می‌شود که تعدادی از سلول‌های بافت سینه (پستان) شروع به تقسیم و رشد غیرعادی می‌کنند. این سلول‌ها می‌توانند خیلی سریع‌تر از سلول‌های عادی رشد کنند و کم کم به آن‌ها ضربه بزنند و یک توده ایجاد کنند. متاسفانه در انواع مختلف سرطان سینه، سلول‌های سرطانی شروع به سفر به دیگر قسمت‌های بدن (متاستاز) می‌کنند، جاهایی مثل غدد لنفاوی، دست‌ها و حتی ارگان‌های داخلی. سرطان سینه معمولا از سلول‌های داخل مسیر شیردهی شروع می‌شود اما ممکن است در بافت گلاندولار (که با نام لوبول شناخته می‌شود) هم ریشه داشته باشد.

علائم سرطان سینه

مثل انواع دیگر این بیماری، برای شروع فرایند تشخیص و درمان سرطان باید به علائم توجه کرد.  علائم سرطان سینه معمولا این‌ها هستند:

• توده یا سفتی در سینه که با بافت‌های اطرافش حس متفاوتی دارد
• تغییر در سایز، شکل و ظاهر یک یا هر دو سینه
• تغییر در پوست سینه (مثل خراش، زخم، جوش های غیرعادی)
• تغییر در شکل نوک سینه (تو رفتگی)
• پیگمنتیشن، پوسته پوسته شدن یا خشک شدن پوست سینه یا پوست اطراف نوک آن
• قرمزی و دانه دانه (پرتقالی) شدن پوست سینه

مردان، زنان و سرطان سینه

نام زنان و سرطان سینه، بیشتر اوقات در کنار هم برده می‌شود اما واقعیت این است که سالانه تعدادی هرچند اندک از مردان هم به این سرطان مبتلا می‌شوند. متخصصان می‌گویند که در سال پیش رو (2021 میلادی) حدود 2650 مرد در ایالات متحده تشخیص سرطان سینه می‌‌گیرند که در این میان ریسک ابتلای مردان سیاه‌پوست بیشتر است (حدود 2.7 نفر در هر 10000 مرد در مقابل 1.9 نفر از مردان سفیدپوست در همین تعداد). از طرفی، مردان سیاه‌پوستی که به سرطان سینه مبتلا می‌شوند نسبت به دیگر افراد مبتلا شانس کمتری برای زنده ماندن دارند. آمارها در مورد زنان و سرطان سینه اما کمی متفاوت است. در همین سال، حدود 281000 زن تشخیص سرطان می‌گیرند و 43000 نفر از آنان بر اثر این بیماری از دنیا می‌روند. از طرفی اگر زن هستید و این مطلب را می‌خوانید، خطر این که در طول زندگی‌تان دچار این سرطان شوید حدود 13% است. این جاست که خودمراقبتی و احتیاط، نقش پررنگی پیدا می‌کند.

خودمراقبتی سرطان سینه

تشخیص و درمان سرطان سینه، کاملا وابسته به خودمراقبتی در زنان است. اگر توده‌های غیرعادی یا تغییر شکل و بافت و رنگ را در سینه‌ها زود تشخیص بدهید، شانس خوبی برای درمان کامل این سرطان دارید و حتی ممکن است به درمان‌های پیچیده نیاز پیدا نکنید. بسیاری از تومورهای سینه در مراحل اولیه با شیمی درمانی از بین می‌روند. برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه حتما چند وقت یک بار این کارها را انجام بدهید:

• روبروی یک آینه پهن بایستید و در چهار حالت هر دو سینه را با دقت بررسی کنید: دست‌ها بالا/ دست‌ها به کمر/ دست‌ها در کنار بدن و خم شده رو به جلو. همه جای سینه‌ها را ببینید و اگر هر کدام از علائمی که پیش از این گفتیم را دیدید، اقدامات درمانی را شروع کنید. فرو رفتگی پوست، فرو رفتگی نوک پستان، پوسته پوسته شدن یا حالت پوست پرتقالی و البته زخم و التهاب از جمله معمول‌ترین علائمی هستند که در این آزمون خانگی باید دنبالشان بگردید.
• به پشت بخوابید و دستتان را زیر سر بگذارید و با دست مقابل، کل ناحیه سینه را معاینه کنید. سینه، بافت نرم و زیر بغل. بازویتان را به صورت نیمه باز نگه دارید و این منطقه را تا جایی که می‌توانید به صورت عمقی بررسی کنید.
• نوک سینه اهمیت زیادی دارد. در هر حالتی که هستید، این قسمت را آرام فشار بدهید و مطمئن شوید که ترشح یا خونریزی غیرعادی ندارد.

این نکته را فراموش نکنید که بسیاری از تود‌ه‌ها، مربوط به بیماری‌های خوش‌خیم سینه هستند و با درمان دارویی یا جراحی به راحتی رفع می‌شوند.

با این رعایت‌های ساده، ریسک ابتلا به سرطان سینه را پایین بیاورید

• اضافه وزنتان را تا حد امکان کاهش بدهید.
• فست فود، نمک و غذاهای پرچرب و پروسس شده را از رژیم غذایی‌تان حذف کنید یا به حداقل برسانید.
• میوه، سبزیجات، غلات کامل و گوشت سفید را بیشتر مصرف کنید تا آنتی‌اکسیدان موجود در آن‌ها به سلامت و کاهش ریسک سرطان کمک کند.
• فعالیت منظم داشته باشید، حتی یک ورزش سبک خانگی یا پیاده روی روزانه
• مصرف الکل و سیگار را حذف کنید یا به حداقل برسانید
• شیردهی از پستان را (در صورتی که توانایی دارید) جایگزین شیر خشک کنید
• چکاپ سالانه را فراموش نکنید

سرطان سینه در ایران

سرطان سینه، شایع‌ترین سرطان میان زنان و دومین سرطان شایع در دنیاست. بیشتر موارد سرطان سینه در ایران، نیمه پیشرفته و پیشرفته هستند (یعنی استیج‌های 3،4، 5 و 6). این یعنی بیماران مدت‌ها بعد از بروز علائم اولیه در ناحیه سینه، با علائم ثانویه متوجه بیماری خود شده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهند که اطلاع‌رسانی و آگاهی عمومی هم در مورد زنان و سرطان سینه، خیلی زیاد نیست. همچنین خیلی از آمارها پیش‌بینی می‌کنند که در دهه آینده، تعداد مبتلایان به سرطان سینه به بیست و پنج هزار نفر خواهد رسید و با این حال، آمار باز هم عمدتا شامل زنان می‌شود. کیوان مجیدزاده، رئیس دهمین کنگره بین المللی سرطان سینه می‌گوید که یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به سرطان سینه در ایران فرزند آوری در سنین بالای 35 سال است. زنان ایرانی با افزایش آگاهی و انجام مرتب آزمون‌های خانگی می‌توانند از سلامت خود و اطرافیانشان مطمئن شوند.