تعداد جلسات و مراحل رادیوتراپی در درمان سرطان

رادیوتراپی یک روش درمانی برای سرطان است که در آن به کمک اشعه و پرتوهای قوی سلول‌های سرطانی تخریب می‌شوند. بسته به نوع و مرحله پیشرفت سرطان روش‌های درمانی مختلفی از رادیوتراپی برای بیمار تجویز می‌شود که متداول‌ترین روش، پرتو درمانی خارجی و هدایت پرتوها به توده‌های سرطانی است. حال سوال اینجاست که تعداد جلسات و مراحل رادیوتراپی چقدر است؟ دغدغه بسیاری از بیماران این است که پرتودرمانی چقدر طول می‌کشد و چه مدت باید تحت درمان باشند. در این محتوا سعی داریم شما را با دوره درمان سرطان با رادیوتراپی یا پرتو درمانی آشنا کنیم.

رادیوتراپی چطور به درمان سرطان کمک می‌کند؟

پایه و اساس درمان سرطان تخریب سلول‌های سرطانی و جلوگیری از رشد و تکثیر بیش از حد سلولی است. در تمام روش‌های درمانی سرطان سلول‌های سالم بدن هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند و متاسفانه این عارضه منجر به پایین آمدن سیستم ایمنی بدن می‌شود. در پرتو درمانی یا رادیوتراپی هم اشعه‌ها هم بر سلول‌های سرطانی و هم بر سلول‌های طبیعی اثر می‌کنند اما بیشترین تاثیر اشعه‌ها بر سلول‌ها و تومورهای سرطانی است. از دوزهای بالای پرتوها و اشعه‌های موثر بر سلول‌های سرطانی برای از بین بردن کامل این سلول‌ها و از دوزهای پایین برای کوچک کردن سایز تومورها استفاده می‌شود.

درمان سرطان با رادیوتراپی چگونه برنامه ریزی می‌شود؟

هر دوره از پرتو درمانی با توجه به نیازهای خاص بیمار طراحی می‌شود. بنابراین برای تعیین مراحل و تعداد جلسات درمان رادیوتراپی لازم است یک مراجعه اولیه به مرکز درمانی داشته باشید و با پزشک خود صحبت کنید. در این جلسه در مورد طول درمان با رادیوتراپی صحبت شده و نقاط درمانی توسط رادیوتراپیست یا انکولوژیست مشخص می‌شود. ضمناً در صورتی که رادیوتراپی در ناحیه گلو، گردن و سر انجام شود پزشک از شما می‌خواهد به دندانپزشک مراجعه کنید و چکاپ شوید تا در صورت نیاز قبل از شروع پرتو درمانی، بیماری‌های دهان و دندان را درمان کنید. در نهایت با توجه به نوع و مرحله پیشرفت سرطان، تعداد جلسات و دوز درمانی تعیین می‌شود.

مراحل و جلسات رادیوتراپی

مراحل درمان سرطان با رادیوتراپی به شرح زیر است:

مرحله اول: دیدار با پزشک و بحث در مورد روش‌های درمان

برای تعیین روش درمان تمام اطلاعات در مورد نوع سرطان و بیماری دریافت شده و پرونده پزشکی تشکیل می‌شود. در این مرحله غربالگری سرطان، سی تی اسکن و ام آر آی  و یا نمونه برداری انجام می‌شود تا دقیقاً مشخص شود سرطان در چه مرحله‌ای است و در کدام مناطق بدن است.

مرحله دوم

در این مرحله مکان دقیق تومور در بدن بیمار تعیین شده و کانتورینگ اندام‌های در معرض خطر انجام می‌شود تا مراقبت‌های لازم برای به حداقل رساندن میزان آسیب به اندام‌های نزدیک به محل سرطان انجام شود.

مرحله سوم

در این مرحله حداکثر دوز اشعه‌ها و پرتوها برای تخریب سلول‌های سرطانی و کوچک کردن تومورها تعیین می‌شود همچنین برای به حداقل رساندن آسیب به دیگر اندام‌ها حداقل دوز هم تعیین می‌شود.

مرحله چهارم

در این مرحله جلسات رادیوتراپی شروع می‌شود و در طول درمان جلسات مشاوره با پزشک هم خواهید داشت. هر جلسه از پرتو درمانی معمولاً با آماده‌سازی قبلی و موقعبت یابی مکان پرتو درمانی، معمولاً 30 دقیقه به طول می‌انجامد. به طور کلی با توجه به شرایط بدنی و بیماری و همچنین با توجه به اینکه پرتو درمانی تنها روش درمانی انتخاب شده باشد یا با دیگر روش‌های درمانی به صورت ترکیبی انجام شود، بین 3 الی 5 جلسه در هفته در نظر گرفته می‌شود.

مرحله پنجم

در این مرحله بعد از گذشت 8 هفته از درمان با رادیوتراپی، آزمایش‌های غربالگری(CT، MRI)، آزمایش خون بیولوژیکی و معاینه بالینی برای بررسی نتایج پرتو درمانی بر بیمار انجام می‌شود تا ادامه درمان تعیین شود.

باید و نبایدهای حین جلسات پرتو درمانی

برای نتیجه گیری بهتر و کنترل عوارض پرتو درمانی لازم است اقدامات زیر را در طول درمان رادیوتراپی انجام دهید:

• در طول پرتو درمانی هر روز مقدار زیادی از مایعات مانند آب، چای، قهوه، آب میوه و شیر بنوشید.
• سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل و منظم داشته باشید. وعده‌های غذایی را سبک و تعداد آن را در روز زیاد کنید.
• در حین شستشو و دوش گرفتن از فشار آوردن بر پوست خودداری کنید و محل تحت درمان را خشک نگه دارید.
• اگر از ناحیه دهان و گردن سر تحت درمان هستید از خوردن غذاهای پر ادویه و خیلی سر و گرم خودداری کنید.
• از قرار دادن ناحیه تحت درمان در معرض آفتاب خودداری کنید چون ممکن است دچار سوختگی شود و دیر بهبود پیدا کند.
• کرم‌ها، دئودورانت‌ها و مواد شیمیایی را در محل تحت درمان قرار ندهید.