هرسپتین (Herceptin) نام تجاری یک داروی شیمی درمانی به نام تراستوزوماب است که در درمان سرطان سینه، مری و معده استفاده میشود. داروی هرسپتین معمولاً به تنهایی و یا در ترکیب با سایر داروهای شیمی درمانی و با توجه به تشخیص آنکولوژیست تجویز شده و به درمان سرطان کمک میکند. معمولاً عوارض داروهای شیمی درمانی در طول درمان سرطان یکی از نگرانیهای بیماران و خانوادههاست و هرسپتین هم از این قضیه مستثنی نیست. اما شناخت مکانزیم عمل این دارو و انجام مراقبتهای لازم در طول دوران درمان بیمار را در کنترل این عوارض کمک میکند.
داروی شیمی درمانی هرسپتین به کنترل رشد سلولهای سرطانی که حاوی مقادیر زیادی از پروتئینی به نام گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال2(HER2) هستند، کمک میکند. HER2 در تمام سلولهای انسان یافت میشود و رشد و ترمیم سلول را کنترل میکند. مقادیر بالایی از HER2 در برخی از انواع سرطان از جمله سرطان پستان، مری و معده یافت میشود که به رشد و زنده ماندن سلولهای سرطانی کمک میکند. هرسپتین با جلوگیری از اثرات این ماده و کمک به سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلولهای سرطانی به درمان سرطان کمک میکند.
هرسپتین در موارد زیر کاربرد دارد:
داروی تراستوزوماب یا هرسپتین در زمان مراجعه به کلینیک به دو صورت زیر تجویز میشود:
در اولین جلسه درمان سرطان با داروی هرسپتین معمولاً لازم است 6 ساعت در بیمارستان و کلینیک زیر نظر باشید تا در صورت بروز عوارض احتمالی تحت مراقبت قرار بگیرید اما برای جلسههای بعد 2 ساعت کافی است.
تزریق هرسپتین در مبتلایان به سرطان سینه معمولاً هر 1 یا 3 هفته یک بار است و برای سرطان مری ومعده هر سه هفته یک بار.
قبل از شروع درمان و در طول دوره درمان سرطان با این دارو نکات زیر را رعایت کنید:
همانند همه داروهای دیگر شیمی درمانی، هرسپتین هم عوارضی برای بیمار دارد که به کمک پزشک و با رعایت یکسری اصول مراقبتی میتوان این عوارض را به حداقل رساند.
عوارض داروی تراستوزوماب شامل موارد زیر است:
بسیاری از عوارض هرسپتین با گذشت زمان شدت کمتری پیدا میکنند و از بین میروند. همچنین بروز این عوارض در هر فرد متفاوت است و همه افراد همه عوارض را تجربه نمیکنند. در صورت بروز هر یک از عوارض فوق حتماً با پزشک خود صحبت کنید و مشورت بگیرید. پزشک بر اساس عوارض شما ممکن است داروهایی تجویز کند و یا برنامه غذایی خاصی را برای شما تعیین کند و همچنین برای جلوگیری از بروز ناراحتی قلبی، آزمایشهای منظمی از شما گرفته میشود تا این عوارض به حداقل برسند.
برای کاهش عارضههای قلبی ناشی از داروی ضد سرطان هرسپتین، لازم است قلب بیمار به طور ویژه تحت نظر باشد چراکه این عوارض ممکن است جدی و خطرناک باشند. به همین منظور قبل از شروع درمان سرطان با داروی تراستوزوماب، یکسری آزمایشها از قبیل اسکن قلب از بیمار دریافت میشود تا میزان سلامتی عملکرد قلب بررسی شود. همچنین در طول درمان با این دارو، قلب بیمار مرتباً چکاپ میشود. تنگی نفس در طول شبانه روز و تورم قوزک پا از جمله نشانههای مشکلات قلبی است که در صورت بروز، با توقف در تزریق این دارو برطرف میشوند.
در بیماران سرطانی که فاکتور HER2 در آنها مثبت نیست، نباید از این داروی ضد سرطان استفاده کرد چراکه این دارو بر این ماده تاثیرگذار است. همچنین در موارد زیر مصرف هرسپتین توصیه نمیشود:
توصیه میشود حداقل 7 ماه بعد از مصرف هرسپتین باردار نشوید. همچنین حداقل 7 ماه بعد از قطع مصرف این دارو، از شیردهی به نوزاد خودداری کنید چرا که این دارو وارد شیر مادر میشود و به نوزاد آسیب میرساند.